Paradontoza to inaczej zapalenie przyzębia, czyli tkanek otaczających i utrzymujących ząb: dziąsła, kości i więzadeł ozębnej. Jest to przewlekła infekcja, wywoływana z reguły przez bakterie Porphyromonas gingivalis. Proces rozpoczyna się od powstania płytki nazębnej, zapalenia dziąseł i rozprzestrzenia się stanu zapalnego poniżej, wzdłuż korzeni zębów. Może to spowodować trwałe uszkodzenie tkanek wokół zębów i kości podtrzymującej. Zęby zaczynają się chwiać, a finalnie mogą zostać nawet utracone.
Niepokojące statystyki
Paradontoza dotyka głównie dorosłych, ale agresywne zapalenie przyzębia może czasami wystąpić u dzieci. Według Światowej Organizacji Zdrowia ciężkie choroby przyzębia dotykają około 14% dorosłej populacji na świecie, co stanowi ponad miliard przypadków. W Polsce problemy ze zdrowiem przyzębia także są bardzo powszechne. Okazuje się, że tylko 1 osoba na 100 w grupie osób aktywnych zawodowo (35-44 lata) w Polsce ma zdrowe przyzębie. Niektóre statystyki podają, że na paradontozę może chorować nawet 70% Polaków.
Częstość występowania chorób wzrasta wraz z wiekiem, dlatego też naukowcy apelują o włączenie specjalistycznej opieki periodontycznej do powszechnych systemów ochrony zdrowia w krajach wysokorozwiniętych, w tym w Europie, gdzie populacja ludzi starszych sięga już 25%.
Objawy paradontozy
Zapalenie przyzębia zawsze zaczyna się od zapalenia dziąseł. Pierwszymi objawami takiego stanu zapalnego jest zaczerwienienie, opuchnięcie oraz krwawienie dziąseł pojawiające się przy szczotkowaniu, jedzeniu a nawet spontanicznie. Na zębach można zauważyć przebarwienia będące warstwą bakteryjnej płytki nazębnej. Z czasem ulegnie ona zmineralizowaniu zamieniając się w twarde osady zwane kamieniem nazębnym. Następnie można zaobserwować nieświeży oddech, zmiany w ustawieniu zębów, cofające się dziąsła i odsłanianie szyjek zębowych oraz dolegliwości bólowe.
Groźne bakterie
W wyniku chorób przyzębia mogą wystąpić problemy w przyjmowaniu pokarmu, co negatywnie wpłynie na odżywianie i ogólny stan zdrowia pacjentów. Istnieje także hipoteza, że bakterie powodujące zapalenie przyzębia mogą rozprzestrzeniać się w organizmie przyczyniając się do rozwoju innych poważnych schorzeń takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, miażdżyca, choroby układu krążenia, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy otyłość. Paradontozę wiąże się także z chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak cukrzyca czy przewlekła choroba nerek i zwiększonymi kosztami opieki medycznej. Dlatego też profilaktyka i edukacja na ten temat jest tak istotna.
Przyczyny powstawania paradontozy
Jako przyczyny zapalenia przyzębia podaje się głównie nieprawidłową higienę jamy ustnej i powstawanie kamienia nazębnego. W wyniku niedokładnego lub zbyt rzadkiego szczotkowania zębów gromadzą się bakterie, powstaje płytka nazębna i następnie kamień. To on odpowiedzialny jest za wywoływanie późniejszego stanu zapalnego dziąseł i przyzębia.
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi paradontozy są także: palenie tytoniu, cukrzyca, osteoporoza, predyspozycje genetyczne, infekcje niektórymi bakteriami oraz przedłużający stres wpływający na osłabienie układu odpornościowego organizmu. Osłabiona odpowiedź immunologiczna tłumaczy także częstsze występowanie paradontozy u osób starszych.
Czy to już paradontoza?
Zapalenie dziąseł jest początkowym stadium paradontozy, ale nie zawsze musi do niej prowadzić. Różnica polega na tym, że przy zapaleniu dziąseł stan zapalny ograniczony do linii dziąseł i nie ma jeszcze żadnej utraty struktur utrzymujących zęby. Co z kolei oznacza, że proces jest odwracalny i dobra higiena jamy ustnej jest w stanie powstrzymać zapalenie i przywrócić zdrowie dziąsłom.
W przypadku paradontozy jest inaczej. Gdy stan zapalny spowodował utratę kości, tego uszkodzenia nie można naprawić.
Leczenie paradontozy
Przy profesjonalnej opiece i leczeniu periodontologa, postęp choroby można zatrzymać. Najważniejszą kwestią jest wyeliminowanie płytki bakteryjnej, która wyzwala proces chorobowy. Polega to na oczyszczeniu zębów z płytki i kamienia nazębnego z dostępnych powierzchni zębów w profesjonalnych zabiegach higienizacji jak również, niestety często bolesne, usuwanie kamienia z powierzchni korzeni i kieszonek dziąseł. Towarzyszy temu leczenie antybiotykami, ale, niestety, antybiotykoterapia przynosi efekty jedynie u połowy chorych. Jeżeli kamień występuje w miejscach niedostępnych, stosuje się zabiegi chirurgii stomatologicznej w celu jego usunięcia, jak również możliwej odbudowy tkanki kostnej.
Profilaktyka paradontozy
Podstawą zapobiegania zapaleniom przyzębia jest wdrożenie właściwych metod higieny jamy ustnej. Ważna jest nie tylko odpowiednia technika i regularnie częste szczotkowanie zębów, ale także czyszczenie przestrzeni międzyzębowych, nitkowanie i płukanie. O właściwej higienie jamy ustanej możesz dowiedzieć się więcej w naszym artykule.
Profilaktyka opiera się na częstych kontrolach stanu zdrowia jamy ustnej u stomatologa, konsultacjach periodontologa i regularne zabiegi higienizacji, do których serdecznie Was zachęcamy!
W dzisiejszych czasach zapobieganie rozwojowi paradontozy może być trudne. Czy wiesz, jak ustrzec się przed zapaleniem przyzębia?
