Odsłanianie szyjek zębowych czyli recesja dziąseł jest zjawiskiem powszechnym i przynosi, poza defektem estetycznym, dotkliwe dolegliwości bólowe narażając odsłonięte korzenie zęba na uszkodzenia. Przy odpowiednim postępowaniu proces pogłębiania się recesji można zahamować a także zapobiegać mu w przyszłości.
Odsłonięte szyjki zębowe
Zęby zakorzenione są w kości szczęki na ok. połowę swojej długości. Podobnie jak reszta zęba, korzeń zawiera nerwy i wrażliwą tkankę. Kiedy rozpoczyna się proces recesji dziąseł, następuje utrata tkanki dziąsła i obnażenie powierzchni korzenia zęba. Powstają wtedy nieestetyczne kieszonki o ciemniejszej barwie i wysokiej wrażliwości. Korzeń zęba nie posiada bowiem ochrony w postaci szkliwa i odsłonięty staje się wrażliwy na ataki bakterii i czynników drażniących z jamy ustnej. Bakterie osadzające się na korzeniu mogą powodować powstawanie płytki nazębnej i następnie próchnicy; są także przyczyną przykrego zapachu z ust.Objawem charakterystycznym dla recesji dziąseł jest nadwrażliwość zębów i pojawiający się ból w trakcie spożywania słodkich, kwaśnych, zimnych lub gorących napojów i dań. Pacjent może odczuwać także przeszywający ból w trakcie szczotkowania zębów, któremu często towarzyszy krwawienie z dziąseł. Nawet oddychanie chłodnym powietrzem przez usta może wywoływać dotkliwe wrażenia.
Zjawisko powszechne o złożonych przyczynach
Odsłanianie szyjek zębowych jest zjawiskiem powszechnym. W badaniach wykazano, że częstotliwość występowania recesji dziąseł waha się od 6,3% nawet do 100% i wzrasta wraz z wiekiem. Stwierdzono również, że odsłonięte szyjki zębowe występowały częściej u mężczyzn (60,5%), niż u kobiet (39,5%).
Powstawanie recesji dziąseł może mieć różne przyczyny. Najważniejszą z nich jest niewłaściwa higiena jamy ustnej i sposób szczotkowania zębów. Przykładanie nadmiernie dużej siły, zła technika, niewłaściwy rodzaj szczoteczki czy zbyt długi czas lub zbyt wysoka częstotliwość szczotkowania3 mogą wyrządzić wiele szkód.
Odsłonięcie szyjek może także nastąpić gwałtownie, pod wpływem uderzenia, lecz najczęściej dzieje się to stopniowo w powolnym procesie będącym wynikiem różnych czynników. Obok nieprawidłowego szczotkowania są to choroby przyzębia, rozwijająca się próchnica lub palenie. Sprzyjającą okolicznością zwiększającą ryzyko recesji dziąseł jest także wiek, posiadanie źle dopasowanych protez zębowych lub predyspozycje genetyczne.
Czy to już paradontoza?
Odsłonięcie szyjek zębowych może występować także w trakcie parodontozy. Jest to choroba objawiająca się permanentnym stanem zapalnym przyzębia prowadzącym do resorpcji kości, a w konsekwencji nawet do utraty uzębienia. Przyczyną paradontozy jest przewlekła infekcja bakteryjna przy jednoczesnych zaburzeniach odpowiedzi immunologicznej. Objawy paradontozy w początkowych fazach mogą wydawać się podobne do recesji dziąseł, lecz choroba ta ma odmienną etiologię.
Jak zaradzić recesji dziąseł
Ważne jest, aby przy pierwszych oznakach nadwrażliwości zębów lub/i krwawieniu z dziąseł w trakcie szczotkowania udać się na konsultację do periodontologa. W pierwszej kolejności należy wyeliminować czynniki uszkadzające dziąsła, czyli niewłaściwą technikę szczotkowania zębów, płytkę nazębną i kamień lub wady zgryzu.Specjalista dobierze właściwy przebieg terapii jakim może być higienizacja i zabiegi regeneracyjne tkanek przyzębia, leczenie próchnicy i założenie wypełnienia, ewentualne leczenie kanałowe lub założenie korony, skaling czy zabiegi ortodontyczne; w skrajnych przypadkach – chirurgiczne.
Jak zapobiegać recesji dziąseł
Podstawowym czynnikiem wywołującym recesję dziąseł, na którą ma wpływ sam pacjent jest odpowiednia higiena jamy ustnej. Prawidłowa czynność codziennego szczotkowania zębów rządzi się kilkoma ważnymi zasadami, które najlepiej wytłumaczy lekarz dentysta. Obok właściwej techniki, częstości i intensywności szczotkowania, istotny jest także dobór odpowiedniej szczoteczki, prawidłowe używanie nici dentystycznych i płukanek. Zachęcamy do zapoznania się z naszym przewodnikiem po zasadach prawidłowej higieny jamy ustnej, które znajdziesz tutaj.
W kolejnych krokach lekarz może zalecić podjęcie leczenia ortodontycznego, które zabezpieczy przed powstawaniem lub pogłębianiem się recesji dziąseł w wyniku wady zgryzu. Regularne wizyty u stomatologa oraz zabiegi higienizacji pozwolą utrzymywać zęby w dobrej kondycji zapobiegając powstawaniu płytki nazębnej i próchnicy co wstrzyma rozwój i postępowanie recesji.
Recesja dziąseł nie musi prowadzić do przykrych konsekwencji lub trwałych defektów estetycznych. Trzeba tylko zadziałać odpowiednio szybko. Zapraszamy!
